Category: पुस्तक समीक्षा

नवीन पौड्याल भारतमा नेपाली कथा साहित्य निकै झ्याँगिएको, फस्टाएको, लहरिएको छ। साहित्यका लागि भारत पनि कुनै कुराको कमी छैन। यसे गत एक सय वर्षदेखि गति पक्रिसकेको छ। विभिन्न प्रकारका कथाहरूले स्थान ओगटिसकेका छन्। कथाका प्रकारहरूभित्र पनि नसमेटिने खालका कथाहरू लेखिदैछन्। यहाँका कथामा यहाँकै माटाको गन्ध पाइन्छ। यहाँका शहर- बजार, चियाकमान, गाउँबस्ती, बाँसघारी, जङ्गल आदि परिवेशभित्र […]

नवीन पौड्याल नेपाली साहित्यमा खुद्राखुद्री काम धेरै भइरहेका छन्। कविता, कथा, नाटक निबन्ध समालोचना आदिका पुस्तक प्रकाशित भइरहेका छन्। यद्यपि केही ठोस काम पनि भइरहेका छन्। दुई चार वर्षदेखि यता यस्ता केही ठोस कामहरूमा जगदम्बा वृहत नेपाली साहित्येतिहास, नेपाली जाति, रत्न नेपाली बृहत समालोचना, नेपाली नाट्यविमर्श, संक्षिप्त नेपाली नाट्यकोश, लेखकहरूको रचना समग्र आदि प्रमुख हुन्। […]

विष्णु पादुका सरदरमा पाँच सात फिटको उचाइमा मान्छेको रङ्गमञ्च उठ्छ अनि ढल्छ । त्योभन्दा अलि उचाइमा बसेर मान्छेका भोगाइ माथि झुल्किने घाम जून र डुब्ने जिन्दगी खोज्नका लागि केही लेखक कवि भएर जन्मन्छन् संसारमा । दुःखी भएर दुःख भएको होइन । दुःख छ र दुःख भोग्न मान्छे अभिशप्त छ । दुःख बिसाउन, दुःख देखाउन, दुःख […]

ज्ञानेन्द्र गदाल सिर्जनाको वास्तविक नाम काशिका अर्याल भएता पनि नेपाली साहित्यमा भने उनी सिर्जना अर्यालको नामबाट सुपरिचित छन्। बिगत दुई दसकदेखि नेपाली साहित्यमा गीत, कविता र गजल वा नाटक लेखनमा निरन्तर कृयाशिल रहेकी सिर्जना अर्यालको कलम मूलतः लयात्मक गीत, गजल र छन्द कवितामा नै रमाएको पाइन्छ। उनका केही कृतिहरु: सुनको पिंजडा (२०१९) र बोध अन्तर्बोध […]

गिरि राज पोख्रेल काव्यमीमांसकत्रय एउटा घतानी, प्रा.डा. कृष्णराज र अन्य दुईओटा गिरिगोविन्दामरबाट समालोचकीय वर्धनप्राप्त कवि डा. दामोदर पुडासैनी किशोर विरचित एउटा काव्यकृति मेन स्ट्रीटमा कुदिरहेकी स्वास्नीमान्छे एउटा वैकृत श्रोतबाट- यद्यपि आवरणाभ्यन्तर पृष्ठमा प्रस्तुत प्रकरणकारको नाममा कवि-हस्ताक्षरयुक्त-  हस्तगत हुँदा र उही वैकृत-द्वैतीयिक-माध्यमिक श्रोतबाट पूर्वोदित काव्यकृतिमाथि केही लेखिदिने-बोलिदिने व्याजेन सङ्क्रमित आग्रहको निष्पत्ति हुनेछ प्रस्तुत प्रकरण । यहाँ […]

ईश्वर पोखरेल गजल नेपाली साहित्यमा एक उर्वर विधाका रूपमा देखिएको छ । यसलाई कविताको लघु रूप मानिएको छ । गजलको उद्भव अरबी भाषामा भएको मानिन्छ । यसको धेरै अभ्यास उर्दू र फारसी भाषामा भयो । प्रारम्भमा यसलाई नायिकाको सौन्दर्य र उस प्रतिको प्रेमको वर्णन हुने छोटो कवितात्मक अभिव्यक्तिका रूपमा लिने गरिएको हो । गजलमा ५ […]

अनिता कोइराला नेपाली साहित्यमा नयाँघरेको कलमको मसी निकै अर्थपूर्ण छ । नयाँघरेद्वारा लिखित पुस्तकहरूको सूचि लामो छ । उनले प्राप्त गरेका पुरस्कारहरू पनि दर्जनौँ छन् । आगोको बीउ उनको उन्नाइसौँ कृति हो । नयाँघरेका निबन्धहरू निजात्मक अनुभवमा आधारित छन् । आफूले देखेको ठाउँ, घटना, विषयबस्तु र भूगोलले जब हृदय छुन्छ तब लेख्छन् पाठकलाई मोहित पार्ने […]

सुमन थापा सङ्गम समर्पणबाट नै सुरु गरौं, प्रदिप सापकोटाले यो कृति यात्रामा भेटिएका सम्पूर्ण पात्रहरूलाई समर्पण गरेकोमा सबैभन्दा खुसी महसुस भयो । ती पात्र म, तपाईं, हामी जो पनि हुन सक्छौं । हामी प्रति समर्पण गरिएको कृति कम रोचक छैन । एकएक गरि सबै शीर्षकभित्र छिर्दा आफ्नो जन्मथलोको बारेमा लेखिएका शब्दहरूले निक्कै हर्षित बनें । […]

डा देवचन्द्र सुब्बा नेपाली विभाग, सिक्किम विश्वविद्यालय   लगभग दुई वर्षअघि भाषाकै कार्यक्रम लिएर असम पुगेको थिएँ। उदालगुडी र विश्वनाथ चारआलीमा भाषाको दुई दिवसीय कार्यशाला थियो। प्रोफेसर कविता लामा गुरुआमा र म उक्त कार्यक्रममा सहभागी बनेका थियौँ। त्यस बेला असमका धेरै जना साहित्यकार, लेखहरूसँग हाम्रो परिचय भएको थियो। धेरै जना आत्मीय बनेका थिए अनि वहाँहरूले […]

प्रा. कपिल अज्ञात लालित्यपूर्ण प्रस्तुतिमा मनोरम भाव पस्किएका छन्, प्राकृतिक वस्तुलाई मानवीकरण गरी चित्रणको रम्यता प्रस्तुत गरेका छन् । रारालाई मुक्तकण्ठले प्रशंसा गर्दै नियात्राकार भन्छन्: ‘हाम्रो सम्पत्ति भनेकै प्रकृति हो । रारा कुनै अप्सरा वा युवती होइन । यो त प्रकृतिको अनुपम उपहार हो । हाम्रो साझा सम्पत्ति हो । रारा हाम्रो गौरव हो, रारा […]