नकुल सिलवाल
(नकुल सिलवाल सम्पादित “बगर” साहित्यिक पत्रिकाको “उत्कृष्ट दश” विशेषाङ्कमा प्रकाशित ४ विधाका १०।१० उत्कृष्ट रचनासँगै सिलवाल लिखित प्रतिभा परिचय क्रमसः साभार प्रस्तुत गर्ने क्रममा प्रस्तुत छ, “श्यामल” को परिचय।)
- अठतीस सालको शहिद दिवस तत्कालीन का. न. पा. ले कविगोष्ठी गरेर मनाइरहेको थियो । त्यही गोष्ठीमा भेट भयो हरिहर अधिकारीसँग प्रथम पटक । उहाँ कमै लेख्नुहुन्थ्यो, मैले कमै पढेको ।
पूर्णविराम प्रथम पुरस्कृत हुनुभयो कि गोष्ठीमा जस्तो लाग्छ । उहाँ अर्थात् हरिहर अधिकारी, अगाडि नै भनिसकें पछि श्यामल हुनुभयो । उहाँले नाम-थर कोकोसँग मिल्न गयो भनेर उपनाम खोज्नुभयो धुइँधुइँती – म साक्षी छु । बोलीवचन र फुर्सद, सहयोगी पनि सबै जुरेर हामी प्रायः भेटिरहन्थ्यौं । न्युरोडमा, डेरामा, गोष्ठी यस्तैमा हाम्रो उठबस नियमितजस्तै थियो ।
पूर्णविरामले ‘पत्रिका निकाल्नोस् नकुलजी’ भन्नुभएको हो मलाई साहित्यमा बरालिइरहेको देखेर । ललिजनले हैंसे गरेको हो र बगरको प्रथम अङ्क श्यामलले हेर्नुभएको हो श्यामल नहुँदै । श्यामल नहुँदा मैले रूपरेखाको सूचीपृष्ठ हेरेर बगरको सूचीपृष्ठ बनाएको हुँ । बगर रूपायन प्रेसमा नै छापिने भएकाले मलाई सजिलो भएको त्यस बेला, उहाँले ठीक मान्नुभएन । छापिइसकेको थियो, रद्द गरिएन – बगरको ‘पहिलो भेट पहिलो दसैं’ भनेर मुखपृष्ठमा सार्वजनिक गरिएको थियो ।
म खुबै उत्साही थिएँ तर दोस्रो अङ्क त्यहाँ छाप्न सकिएन । श्यामल अर्थात् हरिहर अधिकारी झन् रिसाउनुभयो । अलि सस्तोमा छाप्दा बगरको स्तर खस्केको मैले थाहा पाएँ र तेस्रो अङ्क फेरि रूपायन प्रेसमा नै छाप्यौं ।
थोरै तर अत्यन्तै स्तरीय लेख्ने कवि श्यामल पछिल्लो दशकमा त झन् कम लेख्ने हुनुभयो तर उहाँले जेजति कविता लेख्नुभएको छ, अत्यन्त सुन्दर र सशक्त लेख्नुभएको छ ।
कवि श्यामल एकाध अधिकारी थर भएका कविजस्तै चालू हुनुभएको भए वर्तमान कविहरूको लस्करमा एक नम्बरमा पर्नुहुन्थ्यो । उहाँ सस्ता, चल्तीको कवि हुनुभएन । जे हुनु भयो बेठीक भने हुनुभएन तर उहाँले आफ्ना कविताको सङ्ख्या केही बढाइदिनुभएको भए नेपाली कविताले मनग्गे नाफा कमाउँथ्यो नै ।
लामै समयदेखि नेपालमा नेपाली नै शरणार्थी छन्, त्यो पनि लाखौंमा – भुटानका नेपाली । तिनको व्यथा, कथा, वेदना र छटपटी देख्नुभयो कवि श्यामलले र लेख्नुभयो कविता ‘दिलमाया’ उहाँले । कति सशक्त र मर्मस्पर्शी छ । ५० सालको सर्वश्रेष्ठ कविता भनेर यहाँ फेरि प्रस्तुत गरिएको छ ।
०००
